Ung thư phổi giai đoạn 1 là giai đoạn gần như sớm nhất, lúc này các tế bào xấu ở đường hô hấp vẫn đang trong quá trình trở thành tế bào ung thư, khối u mới chỉ ở phổi và chưa lan tới các hạch bạch huyết.
Trong giai đoạn này ung thư thường có thể chữa trị thành công và hầu hết những người mắc ung thư phổi đều có thể sống được tới hơn 5 năm.
Phân loại ung thư và giai đoạn ung thư
Gần 9/10 người mắc ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC). Một loại ung thư phổi khác hiếm gặp hơn và mức độ xâm lấn nhiều hơn là ung thư phổi tế bào nhỏ.
Nhận biết giai đoạn ung thư bằng 3 chỉ số quan trọng được viết tắt là TNM:
Khối u (T). Độ lớn và vị trí khối u?
Hạch bạch huyết (N). Khối u có ở gần hạch bạch huyết hay không?
Di căn (M). Ung thư có thể di căn xa tới đâu?
Ung thư phổi không tế bào nhỏ có thể được chia thành 2 nhánh phụ giúp xác định mức độ nghiêm trọng thực sự của khối u và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Giai đoạn IA. Khối u chỉ nằm trong phổi và không lớn hơn 3cm, chỉ bằng kích cỡ của một quả óc chó. Giai đoạn này thậm chí được chia ra nhỏ hơn dựa vào kích thước của khối u:
Giai đoạn IA1:1cm hoặc nhỏ hơn, chưa xâm lấn
Giai đoạn IA2: Lớn hơn 1cm nhưng nhỏ hơn 2cm
Giai IA3: Lớn hơn 2cm nhưng nhỏ hơn 3cm
Giai đoạn IB. Ung thư chưa di căn tới hạch bạch huyết. Khối u lớn hơn 3cm nhưng nhỏ hơn 4cm.
Hoặc kích thước của khối u có thể lên tới 4cm thì ít nhất một trong số những điều dưới đây là đúng:
Khối u đang nằm ở giữa phế quản chính chứ không phải ở khí quản (trái và phải).
Ung thư di căn tới lớp niêm mạc ở bề mặt phổi
Phổi đã bị xẹp hoặc viêm
Các triệu chứng của ung thư phổi giai đoạn 1
Ung thư phổi giai đoạn đầu có những triệu chứng thường gặp như:
Những cơn ho dai dẳng
Ho ra máu hoặc dịch nhầy có máu
Đau sườn, vai, ngực
Khản giọng
Sụt cân và mệt
Nhiễm phế cầu khuẩn hoặc viêm cuống phổi không đỡ hoặc tái phát.
Hãy đi khám nếu nhận thấy có bất cứ triệu chứng nào bất thường kể trên. Cơ hội chữa thành công ung thư phổi phụ thuộc chủ yếu vào việc chẩn đoán sớm đến đâu.
Chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn 1
Chẩn đoán bằng tia X: Tia X có thể cho thấy một mảng bất thường trong phổi. Trong khi đó chụp CT lại cho thấy những khối u nhỏ hơn. Một số phương pháp chẩn đoán khác là:
- PET
- MRI
- Chụp xương
Sinh thiết: Sinh thiết mẫu mô dưới kính hiển vi có thể giúp phát hiện ung thư.
Điều trị ung thư phổi giai đoạn 1
Hóa trị
Hóa trị liệu là phương pháp điều trị bằng cách kết hợp nhiều loại thuốc để ngăn chặn sự phát triển và phân chia ồ ạt của các tế bào ung thư. Đây là phương pháp điều trị chính đối với đa số những người mắc ung thư phổi.
Bệnh nhân có thể cần sử dụng những loại thuốc này hằng ngày, liên tiếp trong một vài tuần, sau đó có một khoảng thời gian “nghỉ” để cơ thể phục hồi. Mỗi khoảng thời gian điều trị và nghỉ được gọi là 1 chu kỳ. Một chu kỳ hóa trị liệu thường kéo dài từ 3-4 tuần.
Xạ trị
Phương pháp này sử dụng những tia X năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư. Xạ trị có thể điều trị được khối u đã di căn tới não và các phần khác trên cơ thể.
Xạ trị cũng giúp làm giảm các triệu chứng như đau, ho, khó thở và giúp làm giảm kích thước khối u hạn chế tình trạng chèn ép các bộ phận khác như thanh quản, thực quản.
Thông thường bệnh nhân sẽ được điều trị với một máy phát tia bức xạ từ bên ngoài hướng vào cơ thể. Thời gian điều trị xạ trị là 5 ngày/ 1 tuần và liên tục từ 6-7 tuần.
Trị liệu nhắm đích
Liệu pháp nhắm đích (Targeted Therapy) là một phương pháp điều trị ung thư dùng thuốc. Nhưng khác với hóa trị liệu truyền thống, thuốc nhắm đích có mục tiêu cụ thể giúp ngăn chặn sự phát triển và lan rộng của khối u. Chúng hoạt động bằng cách tấn công vào các gene hay protein chuyên biệt được tìm thấy ở tế bào ung thư hoặc những tế bào có liên quan đến sự phát triển của khối u, ví dụ như tế bào mạch máu.
Chăm sóc giảm nhẹ
Những người bị ung thư phổi thường gặp các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh ung thư, cũng như tác dụng phụ của điều trị. Chăm sóc hỗ trợ, còn được gọi là chăm sóc giảm nhẹ, là một lĩnh vực y học đặc biệt bao gồm làm việc với bác sĩ để giảm thiểu các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh nhân ung thư.
Trong một nghiên cứu, những người mắc ung thư phổi không phải tế bào nhỏ tiến triển đã bắt đầu được chăm sóc hỗ trợ ngay sau khi chẩn đoán sống lâu hơn so với những người tiếp tục điều trị, như hóa trị và xạ trị. Những người được chăm sóc hỗ trợ báo cáo cải thiện tâm trạng và chất lượng cuộc sống. Trung bình, họ sống sót hơn gần 3 tháng so với những người được chăm sóc tiêu chuẩn.
Nguyên Phó viện trưởng Viện Hóa học -Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam
