Vì sao 75% bệnh nhân viêm khớp dạng thấp là phụ nữ?

Viêm khớp dạng thấp là bệnh gì?

Viêm khớp dạng thấp hay viêm đa khớp dạng thấp với tổn thương cơ bản bắt đầu ở màng hoạt dịch của khớp. Đây là bệnh tự miễn, tức hệ thống miễn dịch của cơ thể có nhiệm vụ tấn công những “vật thể lạ” trong cơ thể như vi khuẩn và vi rút, bằng cách tạo ra viêm. Đôi khi hệ miễn dịch gửi tình trạng viêm sang mô khỏe mạnh.

Hệ thống miễn dịch tạo ra rất nhiều chứng viêm được gửi đến khớp, gây đau và sưng khớp. Nếu tình trạng viêm nhiễm diễn ra trong thời gian dài có thể gây tổn thương nghiêm trọng. Một khi mầm mống bệnh tật xuất hiện thì không thể phục hồi lại như trước, người bệnh chỉ còn cách sống chung với nó.

Viêm khớp dạng thấp có biểu hiện đau khớp, cứng khớp, sưng và giảm chuyển động của khớp, các khớp nhỏ ở bàn tay và bàn chân thường bị ảnh hưởng nhất. Cứng khớp là biểu hiện rõ rệt nhất của bệnh viêm khớp dạng thấp, hiện tượng này thường tồi tệ nhất vào buổi sáng và có thể kéo dài một đến hai giờ (hoặc thậm chí cả ngày). Ngoài ra còn một số biểu hiện khác mà người bệnh có thể gặp phải:

• Sốt nhẹ
• Người mệt mỏi
• Ăn không ngon miệng
• Khô mắt và miệng do một vấn đề sức khỏe liên quan, hội chứng Sjogren
• Xuất hiện các cục cứng, được gọi là nốt thấp khớp, mọc bên dưới da ở những vị trí như khuỷu tay và bàn tay

Tại sao phụ nữ dễ mắc viêm khớp dạng thấp 

Ngày càng có nhiều nữ giới mắc viêm khớp dạng thấp

Có khoảng 75% bệnh nhân là phụ nữ, trên thực có tới 1 – 3% phụ nữ có thể bị viêm khớp dạng thấp trong đời. Bệnh thường bắt đầu ở độ tuổi từ 30 đến 50 tuổi. Có bằng chứng cho thấy tình trạng tự miễn dịch xảy ra trong gia đình (yếu tố di truyền). Ví dụ, một số gen nhất định từ khi sinh ra đã có khiến cho người bệnh có nhiều khả năng bị viêm khớp dạng thấp. Bên cạnh đó là một số những yếu tố khác bao gồm:

Sự thay đổi nồng độ hormone

Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC), phụ nữ có nguy cơ mắc viêm khớp dạng thấp cao gấp 2 – 3 lần so với nam giới. Nguyên nhân một phần là do sự thay đổi của nồng độ hormone.

• Estrogen: một loại hormone sinh dục nữ, có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh khi nồng độ này cao hơn bình thường
• Testosterone: Nghiên cứu đã chứng minh người bị viêm khớp dạng thấp có mức testosterone bất thường, thấp hơn so với những người tham gia mà không mắc bệnh. Sau đó người bệnh được điều trị bằng testosterone huyết thanh và kết quả là bệnh đã thuyên giảm
• Mãn kinh: Khả năng thể chất và hoạt động thể chất của phụ nữ mắc viêm khớp dạng thấp suy giảm nhanh, điều này chứng minh vai trò của hormone trong sự tiến triển của bệnh viêm khớp dạng thấp.

Quá trình sinh nở và lão hóa 

Khi mang thai và sinh nở, cơ thể người phụ nữ mất đi một lượng lớn canxi. Đồng thời, sau 30 tuổi cơ thể người phụ nữ bắt đầu bước vào quá trình lão hóa khiến tốc độ mất xương diễn ra nhanh hơn, khiến cho các khớp dễ bị viêm. Đến giai đoạn tiền mãn kinh quá trình này xảy ra vô cùng nhanh khiến nữ giới có nguy cơ cao mắc bệnh xương khớp trong đó có viêm khớp dạng thấp. Bệnh diễn biến theo từng đợt, mỗi đợt kéo dài từ 1 – 2 tuần với các biể hiện như sưng đau, tấy đỏ ở chi trên cũng như chi dưới, đau tăng lên vào nửa đêm và gần sáng do nhiệt độ giảm dần.

Phụ nữ lớn tuổi gặp rất nhiều vấn đề về xương khớp

Cân nặng

Có rất nhiều nghiên cứu đã chứng minh mối liên hệ giữa sức khỏe và cân nặng, đặc biệt là sức khỏe xương khớp. Theo thống kê phụ nữ dễ bị béo phì hơn so với nam giới do đó họ cũng dễ bị viêm khớp dạng thấp hơn đàn ông. Quá trình sinh nở cũng là nguyên nhân khiến cơ thể chị em tăng cân đáng kể so với lúc chưa lập gia đình. Đặc biệt trong thai kì nếu không bổ sung canxi, vitamin đầy đủ có thể dẫn tới loãng xương, thoái hóa sớm và một số bệnh xương khớp khác.

Thói quen đi giày cao gót

Thường xuyên đi giày cao gót làm tăng sức ép lên đầu gối khoảng 25%, khi đầu gối chịu sức ép trong một thời gian dài nó sẽ bị căng cơ dẫn tới đau nhức và dễ mắc các bệnh xương khớp. Không chỉ viêm khớp dạng thấp, phụ nữ còn có nguy cơ đối mắt với bệnh đau lưng, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa sớm.

Yếu tố di truyền

Gen đóng vai trò quan trọng trong hệ thống miễn dịch gây bệnh viêm khớp dạng thấp. Người sở hữu mã gen này có nguy cơ phát triển viêm khớp dạng thấp trong tương lai chứ không phải chắc chắn mắc bệnh. Có một số yếu tố làm khởi phát bệnh ở những người mang gen này: căng thẳng, nhiễm trùng, nhiễm virus và thay đổi hormone, tuy nhiên hiện nay chưa có bằng chứng rõ ràng về vấn đề này. Ngoài ra, những người phụ nữ có cha mẹ mắc viêm khớp dạng thấp thì nguy cơ họ mắc bệnh cũng cao hơn người bình thường.

Khắc phục chứng viêm khớp dạng thấp hiệu quả

Liệu pháp điều trị viêm khớp dạng thấp đã được cải thiện trong nhiều năm qua. Các phương pháp điều trị hiện tại giúp cho hầu hết bệnh nhân không còn đau nhức xương khớp, giúp họ hoạt động bình thường trở lại. Áp dụng phương pháp điều trị phù hợp có thể kiểm soát hoàn toàn các triệu chứng bệnh.

Viêm khớp dạng thấp hiện chưa có cách điều trị khỏi hoàn toàn, phương pháp điều trị hiện tại chủ yếu là sử dụng thuốc để cải thiện tình trạng đau và sưng khớp và cải thiện chức năng vận động, hoạt động hàng ngày. Điều trị càng sớm càng tốt giúp ngăn ngừa các khớp bị tổn thương lâu dài hoặc có thể vĩnh viễn. Không có phương pháp điều trị duy nhất nào hiệu quả cho tất cả bệnh nhân, nhiều bệnh nhân phải thay đổi phương pháp điều trị ít nhất một lần trong đời.

Cách để sống hòa bình với bệnh viêm khớp dạng thấp

Điều quan trọng là chế độ dinh dưỡng và luyện tập thể dục. Nghỉ ngơi rất hữu ích khi khớp bị viêm hoặc khi bạn cảm thấy mệt mỏi. Vào những lúc này, hãy thực hiện các bài tập vận động nhẹ nhàng, chẳng hạn như vươn vai. Điều này sẽ giữ cho khớp linh hoạt. Ngoài ra các môn thể thao như đi bộ và các bài tập để tăng cường sức mạnh cơ bắp từ yoga cũng nên được khuyến khích. Điều này sẽ cải thiện sức khỏe tổng thể của bạn và giảm áp lực lên các khớp của bạn.