Di chứng thần kinh hậu COVID-19

Covid-19 là căn bệnh vô cùng đáng sợ, bệnh nhân dù đã khỏi hoàn toàn nhưng vẫn phải đối mặt với những di chứng kéo dài mà khó có thể điều trị dứt điểm. Có khoảng 20 đến 96% bệnh nhân khỏi bệnh nhưng phải chịu đựng di chứng, với 80% thể nhẹ/trung bình, 5% phát bệnh nguy kịch. Không chỉ hệ hô hấp bị tổn thương, di chứng thần kinh – tâm thần liên quan đến Covid-19 cũng là nỗi ám ảnh với những người đã từng trải qua cơn bạo bệnh.

Khái quát về “Hội chứng hậu COVID”

Theo thống kê ở Anh, có khoảng 1,1 triệu người mắc “Hội chứng hậu COVID” tuy nhiên con số thực tế có thể lên tới 2 triệu người. Theo nghiên cứu của Đại học Leicester trên 1.000 bệnh nhân đã điều trị tại bệnh viện vì COVID cho thấy có tới 70% bệnh nhân vẫn chưa hồi phục hoàn toàn sau 5 tháng từ khi họ xuất viện. Khoảng 1/5 trong số đó xuất hiện các triệu chứng mới; 17,8% chưa làm việc trở lại; 19,3% thay đổi công việc do vấn để sức khỏe.

Hội chứng hậu COVID là khi người bệnh sau mắc COVID -19 sau từ 8 – 12 tuần vẫn còn triệu chứng lâm sàng về tâm thần – thần kinh, hô hấp, tim mạch như: mệt mỏi, khó thở, thở gấp, ho dai dẳng, khó ngủ, lo lắng, trầm cảm, tim đập nhanh, thay đổi hoặc mất vị giác, khứu giác, hay quên… Ngoài ra, những người mắc bệnh lý nền như: béo phì, tiểu đường, cao huyết áp, hen phế quản… cũng làm tăng nguy cơ xuất hiện Hội chứng hậu COVID.

Di chứng thần kinh – tâm thần hậu Covid-19 khiến người bệnh gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt thường ngày

Các bác sĩ khuyến cáo nếu phát hiện những triệu chứng bất thường kế trên hoặc cảm thấy sức khỏe không ổn sau khi đã điều trị khỏi Covid-19 bệnh nhân nên đến khám tại bệnh viện để kiểm tra nhằm hạn chế tối đa các nguy cơ có thể xảy ra. Các di chứng sẽ trở nặng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.

Tình trạng sức khỏe tâm thần – thần kinh hậu COVID

Khoảng 1/3 bệnh nhân Covid-19 dù khỏi bệnh nhưng lại mắc di chứng về thần kinh với các biểu hiện như:

Sương mù não (khó suy nghĩ, không tập trung)
Nhìn mờ, nhìn đôi, nhức đầu
Mất vị giác và mất khứu giác (mất mùi)

Nhiều trường hợp bệnh lý thuyên tắc não – đột quỵ do tăng đông trong COVID-19, suy giảm nhận thức và tư duy: giảm khả năng tập trung, giảm trí nhớ, rối loạn về tiếp nhận ngôn ngữ (nghe, đọc được mà không hiểu), rối loạn hành vi (giảm khả năng kiểm soát và điều chỉnh hành vi), hay thậm chí là Alzeimer hay sảng/loạn thần. Trong đó triệu chứng về nhận thức được than phiền nhiều nhất là sương mù não. Di chứng này khiến người bệnh lú lẫn, hay quên, tư duy trở nên mơ hồ, lú lẫn, chậm chạp, kém nhạy bén.

Ngoài ra người bệnh cũng phải chịu đựng các vấn đề tâm lý sau khi nhiễm bệnh. Những vấn đề này có thể do chính virus gây ra hoặc do quá căng thẳng khi điều trị một căn bệnh nghiêm trọng. Họ cũng có thể gặp phải những thách thức khi phải sống chung với các triệu chứng kéo dài về sức khỏe tâm thần như: lo lắng, phiền muộn, trầm cảm, mất ngủ và các rối loạn giấc ngủ khác, rối loạn căng thẳng sau điều trị bệnh.

Nguyên tắc điều trị cho bệnh nhân

Những vấn đề về thần kinh – tâm thần phải điều trị trong một thời gian dài, kết hợp áp dụng nhiều phương pháp khác nhau để cải thiện tình trạng bệnh lý. Đối với tổn thương thần kinh cần có sự phối hợp điều trị của nhiều chuyên khoa như: Hô hấp, Tai mũi họng, Thần kinh, Tâm lý, phục hồi chức năng, vật lý trị liệu. Với nhóm kèm bệnh lý nề đái tháo đường, tăng huyết áp, mỡ máu… cần kết hợp điều trị kiểm soát tốt các bệnh lý mắc kèm này.

Kết hợp điều trị thể chất và tâm lý giúp bệnh nhân F0 vượt qua di chứng tổn thương

Đối với bệnh nhân F0 đã được điều trị khỏi rơi vào trạng thái rối loạn tâm thần, sang chấn tâm lý cần tìm đến sự tư vấn và hỗ trợ tâm lý để điều trị rối loạn trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn giấc ngủ. Tích cực tham gia các hoạt động thể chất, luôn lạc quan để duy trì sức khỏe tinh thần, tăng cường giao lưu với gia đình và bạn bè. Xây dựng chế độ ăn điều độ, đầy đủ chất dinh dưỡng,tránh dùng các chất kích thức và ngủ nhiều vào ban ngày.